| Gratis telefoon is geen cadeau

Gratis telefoon is geen cadeau

Leestijd: 4 minuten

Onlangs stond ik bij mijn telecomprovider in de winkel voor het verlengen van mijn mobiele telefoonabonnement. De termijn van twee jaar was verstreken en ik had de keuze uit een sim-only abonnement of een abonnement met nieuwe telefoon.

Ik moet zeggen dat de nieuwere versie van mijn smartphone mijn hart sneller deed kloppen, maar dat de flink hogere prijs mij ook liet twijfelen. En ja, direct schoot ook een verrassende uitspraak van de Hoge Raad door mijn hoofd.

Niks voor nop, toch?

De gratis telefoon bij het afsluiten van een telefoonabonnement is allerminst gratis. Zo’n abonnement is een stuk duurder dan een sim-only abonnement en er is vaak een minimumduur van twee jaar aan gekoppeld. De prijs van de telefoon wordt daarmee – voor een onbekend deel – verdisconteerd in de prijs van het abonnement. Op zich logisch en begrijpelijk.

De Hoge Raad heeft over zo’n abonnement-inclusief-toestel een uitspraak gedaan met verstrekkende gevolgen voor de telecomproviders. Hij heeft geoordeeld dat het gratis weggeven van een mobiele telefoon bij een abonnement in principe een kredietverstrekking aan consumenten en een koop op afbetaling is.

Telecomproviders kunnen daar alleen onderuit komen, als zij aannemelijk maken dat de afbetaling van de telefoon geen onderdeel is van de abonnementskosten. Bijvoorbeeld door te laten zien dat de consument daadwerkelijk niet hoeft te betalen voor de telefoon. Maar dat zal niet meevallen, want de gratis telefoon krijg je nu eenmaal niet voor niets.

Deze kwalificatie van een op het eerste gezicht onschuldig ogende giveaway blijkt daarom een lading aan juridische gevolgen te hebben.

Minister volgt rechter

Ook minister Dijsselbloem van Financiën heeft besloten dat een telefoonabonnement met gratis toestel een lening is. Hij ziet geen reden ziet om hierop een uitzondering te maken voor telecomproviders en de gevolgen van de uitspraak voor hen te beperken. Dat vindt de minister niet wenselijk en te rechtvaardigen. Veel mensen kampen met schulden door overkreditering en hij vindt het belangrijk om schulden aan te pakken.

De gevolgen van de uitspraak van de Hoge Raad voor aanbieders blijven door het besluit van de minister dus ongewijzigd. De regels voor kredietverschaffing gelden en de wet op het financieel toezicht is van toepassing. Voor de telecomproviders is het nu zaak om zich serieus over de gevolgen van de uitspraak te buigen en maatregelen te nemen.

Volgens de minister gaat het om vijf telecomproviders en hun wederverkopers, die zijn gehouden aan een aantal eisen.

You lose some, you win some

Telecomproviders blijken door het gratis beschikbaar stellen van een mobiele telefoon ineens ook kredietverstrekker te zijn. En de consument, zijn klant, een geldlener.

Telecomproviders zijn begrijpelijk niet happy met deze situatie. Wat bedoeld is als marketinginstrument en om klanten te winnen, leidt nu tot extra administratie en procedures.

Zo moet er steeds een kredietwaarschuwing (‘Let op, geld lenen kost geld.’) worden opgenomen en kredietinformatie worden gegeven. En voor een lening boven € 250,- moet zelfs een registratie bij Bureau Kredietregistratie worden gedaan. Gezien de prijzige high-end mobiele telefoons zal een BKR-registratie dus de norm worden.

Ik zie echter ook een positieve kant van de zaak. Transparantie over de aard, omvang en inhoud van het aanbod zorgt voor betrouwbaarheid richting klanten. Dat creëert vertrouwen. En kan bijvoorbeeld het risico van wanbetaling bij het afsluiten van abonnementen verminderen. Dat is ten minste een besparing op deurwaarderskosten. Winst dus.

De consumentenkant van de medaille

Om in aanmerking te komen voor een geldlening moeten consumenten aan bepaalde voorwaarden voldoen. De klant is schuldenaar en moet kredietwaardig zijn. Bij te late betaling riskeert men betaling van rente en kosten. En ook een aantekening bij Bureau Kredietregistratie.

Dit alles betekent dat het afsluiten van een abonnement met mobiele telefoon en de uitvoering van de overeenkomst strenger wordt voor de consument. En als dat helpt de schuldenproblematiek aan te pakken, is dat ook winst.

Jouw mening telt

Ik hoor graag hoe jij denkt dat telecomproviders in het vervolg met deze kwestie kunnen omgaan. Zie jij problemen met de rol van kredietverschaffer of vind je dat geen issue? Of vind je dat telecomproviders andere marketinginstrumenten dan de gratis telefoon moeten inzetten?

P.S.: Ik heb alsnog voor een sim-only abonnement gekozen 🙂

posted by: Cheryl
date: December, 2015
dit artikel is eerder gepubliceerd op www.ntcs.nl

Update 20/1/2016.
Minister Dijsselbloem heeft de Kamer laten weten dat hij de telecomsector heeft uitgenodigd om in een gedragscode op een eigen manier invulling te geven aan verantwoorde kredietverlening. Als het voorstel van de telecomsector in overeenstemming is met wet- en regelgeving en ook uitvoerbaar is, kan de minister zijn instemming daaraan geven. De sector krijgt dan een vrijstelling van de Wet op het financieel toezicht. De telecomsector is nog in overleg met BKR en de Autoriteit Consument en Markt die de code zullen beoordelen. De sector heeft tot 1 maart 2016 de tijd om de definitieve gedragscode voor te stellen.

Update 13/4/2016.
De regels voor kredietverlening aan consumenten blijven van toepassing op telecombedrijven die telefoontoestellen op afbetaling aanbieden. De telecomsector is er niet in geslaagd een gedragscode voor te stellen die zowel voldoet aan de Europese regels voor consumentenkrediet als aan de mededingingswet. Minister Dijsselbloem heeft de Tweede Kamer daarover geïnformeerd.

Update 01/01/2017.
Telecomproviders moeten in hun reclame voor een mobiele telefoon op afbetaling de slogan 'geld lenen kost geld' opnemen. En vanaf mei 2017 is er een verplichte BKR-toets voor een telefoonkrediet vanaf € 250,-.

Update 01/05/2017.
Het (ver)kopen van een mobiele telefoon op afbetaling heeft nu meer eisen. Per vandaag geldt een leentoets inclusief BKR-toets als je een mobieltje van meer dan € 250,- koopt op krediet.